Hatszepsut - kobieta przeciwko historii

Jedna z najbardziej niesamowitych kobiet w historii. Wiemy o niej tak niewiele. Dokonała wielkich rzeczy w czasach, kiedy kobieta nie mogła być królową- ale żoną króla, w tym wypadku faraona.Kim była ta niezwykła Egipcjanka?

Hatszepsut była najstarszą córką Totmesa I i królowej Ahmes, siostry Amenhotepa I, siostrą Amenmose i Wadżmose, oraz przyrodnią siostrą Totmesa II, którego matką była Mutnofret, drugorzędna żona Totmesa I. Najpierw Amenmose, a po jego śmierci Wadżmose byli następcami tronu przygotowanymi do tej funkcji. Nie było im jednak dane osiągnąć sukcesji. Zgodnie z zasadą dziedziczenia władzy przez męskich potomków, po śmierci następców pełnej krwi królewskiej, władzę odziedziczył Totmes II. Prawdopodobnie pod wpływem głębokiego uczucia jakim Hatszepsut była darzona przez swoich rodziców, otrzymała tytuł Boskiej Małżonki Amona jeszcze za życia swej matki, co było niezgodne z zasadą dziedziczenia tego tytułu dopiero po śmierci poprzedniczki. Po wstąpieniu na tron Totmes II pojął za żonę swoją siostrę Hatszepsut, która teraz otrzymała tytuł Wielkiej Małżonki Królewskiej, zachowując jednocześnie wcześniejszy.

Totmes II panował prawdopodobnie trzynaście lat, ale jak się uważa, rzeczywistą władzę sprawowała jego żona, zajmując się najważniejszymi sprawami państwa. Dowodem na to może być stela umieszczona przez Ineni w jego grobowcu w Szeich Abd el Gurna (TT81), mówiąca że "...Król wstąpił do nieba i połączył się z Bogami. Jego syn zajął jego miejsce jako król Obu Krajów i był władcą na tronie tego co go spłodził. Jego siostra, Boska Małżonka Hatszepsut zajmowała się sprawami kraju; ona rządziła Obojgiem Krajów, jej płacono podatki...". Ze związku Totmesa II i Hatszepsut narodziły się dwie córki: Neferure i Meritre Hatszepsut. Hatszepsut wykreowała Neferure na księcia krwi, rozpowszechniając jej wizerunek jako męskiego potomka. Po wstąpieniu na tron przekazała jej swój tytuł Boskiej Małżonki Amona. Wszystko to wskazuje na to że, matka przygotowywała ją do objęcia władzy jako jej następczyni – jako faraon. Niestety Neferure zmarła w młodym wieku, niwecząc wszelkie plany i nadzieje matki. Istnieją poglądy, mówiące iż Hatszepsut miała tylko jedną córkę. Jednakże w pierwszym grobowcu Senenmuta odnaleziono cegłę z tekstem, jak się wydaje przesądzającym o istnieniu drugiej córki – właśnie Meritre. Senenmut oświadcza: Piastowałem urzędy przy najmłodszej córce Hatszepsut – Meritre, a także przy pierworodnej Neferure. Nadal jednak nie rozstrzygnięto zagadki niezwykle ubogiego udokumentowania jej istnienia i pochodzenia.

Po śmierci Totmesa II władzę objął małoletni Totmes III, syn drugorzędnej żony imieniem Iset (Isis). Hatszepsut, będąca jego ciotką, macochą i teściową, (Totmes III w dzieciństwie pojął za żonę córkę Hatszepsut), objęła regencję. Jak się wydaje w swym postępowaniu wzorowała się na swych poprzedniczkach, kobietach sprawujących regencje we wcześniejszych latach – głównie na Neferusobek, władczyni z końca XII dynastii. Przewyższyła jednak wszystkie swe poprzedniczki, odchodząc od regencyjnego systemu sprawowania władzy, gdy w drugim lub trzecim roku (według innych źródeł w 7 roku) regencji koronowała się na króla, przyjmując tytuł faraona i pełną tytulaturę królewską. Małoletni Totmes III od tej pory był jedynie jej współwładcą.

W sprawowaniu władzy opierała się na kilku zaufanych osobistościach. Pierwszym i najważniejszym z nich, z którym oprócz polityki, wspólnych przedsięwzięć architektonicznych i gospodarczych był Senenmut. Uczeni wciąż spierają sie co do tej zagadkowej postaci. Jedni uważają, że pochodził on z plebejskiej, niezamożnej rodziny osiadłej w okolicy Armant, pochodzącej najprawdopodobniej z rejonów kraju Wawat – Dolnej Nubii. Rodzicami jego byli Ramose i jego małżonka Hat-nefer. Kariera Senenmuta za panowania Hatszepsut jest jedną z najbardziej błyskotliwych w historii Egiptu. Jak się wydaje niesprawiedliwy jest osąd, mówiący, że zawdzięczał on względy królowej tylko dzięki intymnym stosunkom, jakie z nią utrzymywał. (Dowodem na to ma być graffiti w jednym z niedokończonych grobowców, przedstawiające ponoć Senenmuta podczas aktu płciowego z kobietą noszącą oznaki władzy królewskiej). W rzeczywistości Senenmut był urzędnikiem zarządzającym dworem królewskim, rzecznikiem królowej i Zarządcą Wszelkich Prac Budowlanych. Nosił wiele tytułów, świadczących o wysokich stanowiskach, jakie bezspornie piastował. Był: Zarządcą Powójnego Domu Złota, Ogrodu Amona, Pól Amona, Kapłanem Barki Amona, Wielkim Zarządca Dóbr Amona, Dóbr Królewskiej Córki Neferure i Zarządcą Stad Amona. Dowodem na niezwykły jego związek z królową oraz znaczne względy jakimi darzyła go, jest niewątpliwie zgoda królowej na wykonanie wielu wizerunków i rzeźb Senenmuta w towarzystwie królowej. Między innymi w cenotafie w Gebel el-Silsila oraz na graffiti z Sehel, na którym sam kazał przedstawić się w postaci równej wielkością z postacią królowej, a więc na równi ważnej. Istnienie takich przedstawień pozwala sądzić o zgodzie królowej na ich wykonywanie.

Można przypuszczać, że wszelkie rzeźby i reliefy, przedstawiające Senenmuta są jego hołdem i wyrazem całkowitego oddania i wierności Hatszepsut. Trzy spośród posągów – kubiczne przedstawienia Senenmuta, trzymającego w ramionach małą księżniczkę Neferure – zawierają w tekstach wyrytych na ramionach posągu kryptogramy, stanowiące rebusy, a mające wyrażać dowód na wieczne oddanie Senenmuta królowej poprzez zakodowanie w nich imion Hatszepsut. Podobne kryptogramy znajdują się na wielu innych przedmiotach i skarabeuszach. Większość dotyczy imienia koronacyjnego Maat-Ka-Re. Senenmut odgrywał decydującą rolę w edukacji Neferure, był jej piastunem i nauczycielem – Senenmut i młoda księżniczka często ukazywani są razem na reliefach i w rzeźbach – co wymagało ciągłych kontaktów z jej matką, a dla Senenmuta stwarzało okazję ciągłej obecności przy królowej. Bliskość tych dwojga ludzi nie budzi wątpliwości. Istnieje również domniemanie istnienia romansu między nimi.

Czy Senenmut mógł być biblijnym Mojżeszem? Bardzo prawdopodobne, ze tak właśnie było, ale to innym razem!